વિચારનું મંથન

મસ્તિષ્કમાંથી બહાર, નીકળવા મથે વિચાર,
નવો સજવા શૃંગાર, નીકળવા મથે વિચાર.

કાળ કોટડીમાં પૂરાયેલો ગયો હતો મૂંઝાય,
બની જવા છટાદાર, નીકળવા મથે વિચાર.

મગજરૂપી ગોખલામાં લાગી એને સંકડાશ,
જુદો પામવા આકાર, નીકળવા મથે વિચાર.

દુનિયા આગળ દોડે, તો કેમ રાખવી ધીરજ,
થઈ જવા હારોહાર, નીકળવા મથે વિચાર.

'સાગર' દુનિયાદારીના ભાનમાં રહેવા કાજ,
ઉમંગ લઈ અપાર, નીકળવા મથે વિચાર.

- 'સાગર' રામોલિયા

ઝંખના (મુક્તકો)

(૧)
ઝંખના ઝળહળે ને તું અંધકારમાં,
ઝંખી તને સાંજે તો તું મળે સવારમાં
'સાગર' ઝંખી ઝંખી થઈ ગયો બેહાલ,
ફરતી મૂર્તિ બન્યો જાણે તારા પ્યારમાં.
(૨)
યાદ તારી આવી ને ટળવળી ઝંખના,
મનની દીવાલોમાં ખળભળી ઝંખના.
'સાગર'ને શ્વાસ લેવાની ફુરસદ ક્યાં?
રુંવે રુંવે આજ તો સળવળી ઝંખના.
- 'સાગર' રામોલિયા

કોણ શું કરે?

કાળની થપાટો સામે મિનારા શું કરે?
સૂર્ય વરસાવે આગ, સિતારા શું કરે?

સૃષ્ટિના સર્જકનો અદ્‌ભુત ચમત્કાર,
કુદરતની કલા સામે ચિતારા શું કરે?

નશો તો દારૂનો કંઈ ન કહેવાય,
નજરના કેફ સામે પિનારા શું કરે?

આગ બધી એક છે, બાળે જુદી રીતે,
અંતરની આગ સામે તિખારા શું કરે?

મઝધારને પૂછો તો વાત મળે જુદી,
'સાગર' મારતો મોજાં, કિનારા શું કરે?

- 'સાગર' રામોલિયા

કલ્પનાની શોધ

એક કવિની બુદ્ધિ ધોવાણી છે,
કે શરાફે ગીરવે મૂકાણી છે.

આપો જાહેરાત અખબારમાં,
આ કવિની કલ્પના ખોવાણી છે.

ઊડે મન જેમ ઊડે કાગડા,
તોયે ન જણાયું ક્યાં સંતાણી છે.

પહોંચી વાત બધે વાયુવેગે,
ઘેર ઘેર ઝડતી લેવાણી છે.

કંટાળીને 'સાગર' સૌ કહે છે,
મૂર્ખ, એતો તારામાં સમાણી છે.

- 'સાગર' રામોલિયા

ગગાને કોણ સમજાવે!

ગગાને માન્યામાં ન આવે, ગગાને કોણ સમજાવે!
નેતા થવાનાં સપનાં સતાવે, ગગાને કોણ સમજાવે!

હા, જી હા! કરતા ચમચા આગળ-પાછળ ચાલે,
એને જલ્સા કેમ કરાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

મોંઘુદાટ ભોજન ને માથે ડ્રાયફ્રુટ મુખવાસ,
અપચા પેટે કેમ પચાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

મોંઘી મોંઘી હોટલો ને લકઝરીયસ એના રૂમ,
શરદીના કોઠે કેમ ફાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

મોંઘા ચશ્મા, મોંઘી પેન ને ડિઝાઈનર કપડાં,
પાતળું તન કેમ શોભાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

લકઝરીયસ કારના જમેલામાં મસ્ત બની ફરે,
એમાં કેટલું પેટ્રોલ પુરાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

સ્વીસ બેંકમાં ખાતું રાખે, મફત વિદેશી સેર કરે,
આદર્શી ગગો નાણું ક્યાંથી લાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

શેર-સટ્ટો ને કૌભાંડોની રેસમાં આગળ ભાગે,
ભોળો ગગો કેમ ચાંચ ખુપાવે? ગગાને કોણ સમજાવે!

મોંઘી-મોંઘી મિલ્કતો, 'સાગર' મોંઘાં છે રહેઠાણ,
ડરેલો ગગો સપનું ભગાવે, ગગાને કોણ સમજાવે!

- 'સાગર' રામોલિયા

ઠાગાઠૈયા કરે

રાખી મન ઉધાર ઠાગાઠૈયા કરે,
છોડી બધો ભાર ઠાગાઠૈયા કરે.

કરવું પડે કામ તો માંદો થાય છે,
કેવો કલાકાર ઠાગાઠૈયા કરે!

ખુદનું નથી, અવરનું જોવાતું નથી,
આંખો કરી ચાર ઠાગાઠૈયા કરે.

બેસે જરા કાગ ને ભાંગે ડાળ જો,
માની ચમત્કાર ઠાગાઠૈયા કરે.

'સાગર' કરે કલ્પના પોતાની કદી,
ભેગો કરી સાર ઠાગાઠૈયા કરે.

- 'સાગર' રામોલિયા

ચહેરો

પ્રશંસા સદા પામતો સારો ચહેરો,
ને લપડાક ખાતો બિચારો ચહેરો.

કદરૂપી છાંયા આવી જાય ઉપર,
બધેથી મેળવતો જાકારો ચહેરો.

છવાઈ ગયાં હોય ગુસ્સાનાં વાદળ,
લાગતો બધાને ખૂબ ખારો ચહેરો.

અમૂલ્ય ગુણ કદી ઊતરી આવતાં,
દિલનો બની જાય લૂંટારો ચહેરો.

બધે વરસતો કડવો વરસાદ,
ત્યારે ગુમાવતો નિજ પારો ચહેરો.

'સાગર' દિ' કેમ બગડ્યો, કેમ કહું?
અરીસામાં જોયો તો મેં મારો ચહેરો.

- 'સાગર' રામોલિયા

પ્રેમની હોડી

પ્રેમની આ હોડી છે, હલેસાં માર!
પ્રેમ-નીરે દોડી છે, હલેસાં માર!

પ્રેમ સાગર ને પ્રેમ પતવાર,
સંસારની જોડી છે, હલેસાં માર!

પ્રેમ-દરિયાને પાર કરી લેવા,
દુનિયાને છોડી છે, હલેસાં માર!

તસ્દી ન લે તું લંગર નાખવાની,
રીત બધી તોડી છે, હલેસાં માર!

પ્રેમ પ્રભુ છે, પામવા કર તપ,
જિંદગાની થોડી છે, હલેસાં માર!

પ્રેમની 'સાગર' કિંમત અનેરી,
એના વિણ કોડી છે, હલેસાં માર!

- 'સાગર' રામોલિયા

માણસ

કુદરત હસી ને ફૂટ્યો માણસ,
અલૌકિક બાગથી ચૂંટ્યો માણસ.

માણસની માણસને મળી સત્તા,
બનતું બધું કરી છૂટ્યો માણસ.

માણસે માણસની બોલાવી સભા,
માણસમાં એક ત્યાં ખૂટ્યો માણસ.

ઊંડું દરિયાથી મન માણસનું,
વફાદારી કરીને લૂટ્યો માણસ.

રમતો રમવામાં સ્વાર્થ-સ્વાર્થની,
માણસે આજ એક કૂટ્યો માણસ.

'સાગર' યમની દોરી જ્યાં ખેંચાણી,
અચાનક પડીને તૂટ્યો માણસ.

- 'સાગર' રામોલિયા

પળની સદી

પળ પળ વીતીને સદી થઈ જશે,
કાળ આવી-જઈને કદી થઈ જશે.

તલાવડી અંતરની તૂટશે ત્યારે,
એક આંસુ વહીને નદી થઈ જશે.

તણાવા ન દે ચાગલાઈના વહેણે,
ચાગ હદ વટીને બદી થઈ જશે.

કરી હોય પળેપળ ઝંખના જેની,
સામે હશે તો ગદગદી થઈ જશે.

ખૂબ લાગશે 'સાગર' કાળ થપાટો,
તન્ન ખમી-ખમીને રદ્દી થઈ જશે.

- 'સાગર' રામોલિયા

તોયે દેશ પ્રજાસત્તાક!

ચૂંટણી ચૂંટણી સૌ રમે,
મોટા દાવ રમવા ગમે;
પછી ભલેને બને રાંક,
તોયે દેશ પ્રજાસત્તાક!

મોટાં મોટાં ભાષણો થાય,
પ્રજાનાં ગુણલાં ગવાય;
પછી લૂંટાય રોટી-શાક,
તોયે દેશ પ્રજાસત્તાક!

પે'લા મીઠાં બોલ બોલાય,
પછી કૈં લાલચ અપાય;
સારાનોય બગાડે પાક,
તોયે દેશ પ્રજાસત્તાક!

ઘણાં અહીં જલસાં કરે,
ને ઘણાં વળી ભૂખે મરે;
ઘણાં ફેલાવી દેતાં ધાક,
તોયે દેશ પ્રજાસત્તાક!

ગુંડાં ચલાવે અહીં રાજ,
કો' કરી શકે ન અવાજ;
કાપી જાય આપણું નાક,
તોયે દેશ પ્રજાસત્તાક!

- 'સાગર' રામોલિયા

ટીવીમાં!

મશગૂલ છે હરકોઈ ટીવીમાં,
પછી તો બાકીયે શું હોઈ ટીવીમાં!

ડૂબેલ રહેતાં સદા દાદા-દાદી,
પિતા-માતા ને ફુવા-ફોઈ ટીવીમાં!

ડૂબેલ રહે બહેન-ભાઈ-ભાભી,
સાથે નણંદ-નણદોઈ ટીવીમાં!

ટીવી પછી મહાભારત ઘરમાં,
જોતાં બગડે જો રસોઈ ટીવીમાં!

એક ખોબા જેટલા અજવાળામાં,
દુનિયા પૂરેપૂરી જોઈ ટીવીમાં!

'સાગર' બાળકો ભણતર છોડે,
મન-બુદ્ધિ સઘળું ખોઈ ટીવીમાં!

- 'સાગર' રામોલિયા

બિચારો કવિ

મિત્રો,
આજના સમયમાં કાવ્યનું મહત્વ ઘટતું જાય છે. જે વાચન રસિયાઓ છે તેઓ નવલકથા અથવા અન્ય ગદ્ય વાંચવામાં રસ લેતા હોય છે. ટીવી જોવામાં અથવા કમ્પ્યૂટરમાં સમય પસાર કરતા હોય છે. આવા સમયે જે નિજાનંદ ખાતર કવિતા લખતો હોય એ કવિ તો પોતાની મસ્તીમાં આનંદ લઈ લેતો હોય છે, પરંતુ જેને કવિતા લખીને કંઈક કરવાની તમન્ના હોય તેની દશા દયનીય બની જતી હોય છે. કવિતા લખવી સહેલી નથી. તલવારની ધાર ઉપર ચાલવા જેવું છે, પોતાની જાતને ભૂલી જવી પડે છે. તો ચાલો માણો એક ગંભીર છતાં હસાવતી હઝલ.

આધારેય નિરાધાર બિચારો કવિ,
કરતો રહે વિચાર બિચારો કવિ.

ખુદને ભૂલે ત્યારે માંડ બને કાવ્ય,
આનંદ પામે અપાર બિચારો કવિ.

બનેલી રચના સુઅક્ષરે મઠારે,
મોકલે એને બહાર બિચારો કવિ.

મોકલેલ રચના આવે ઝટ પાછી,
સાભારનો સહે ભાર બિચારો કવિ.

તોયે આ વીરલો હિમ્મત ન હારતો,
ફરીથી ભૂલે સાભાર બિચારો કવિ.

વિચારમાં ડૂબતો, ભાન ભૂલી જતો,
શબ્દ ગોઠવે ધરાર બિચારો કવિ.

કલ્પનાની પાંખે ઊડે આગળ ઘણો,
એમાં ચૂકે રફતાર બિચારો કવિ.

ધ્યાનમુદ્રામાં બેસે, જાણે હોય જોગી,
દિલે ચૂકે ધબકાર બિચારો કવિ.

જઠરાગ્નિ પણ ત્યારે શાંત થૈ જતો,
સ્વપ્ને પામે ઓડકાર બિચારો કવિ.

સંસારમાં હોવા છતાં દેખાય જુદો,
અથડાતો વારંવાર બિચારો કવિ.

રચના પ્રસિદ્ધિ માટે રહે બેચેન,
તોયે પામે ન સ્વીકાર બિચારો કવિ.

મહેફિલની વાતે દોડી જતો ઝટ,
સ્થાન પામવા લાચાર બિચારો કવિ.

કોઈ વળી કદીક આપી દે જો દાદ,
ગણે મોટો ઉપકાર બિચારો કવિ.

ચડે આડો કલ્પનાલોકના મારગે,
તો થૈ જાય હદપાર બિચારો કવિ.

'સાગર' ગુજરાનનાં ભલે હો' સાંસાં,
કાવ્યો મોકલે લગાતાર બિચારો કવિ.
***
કદી કવિની તપશ્ચર્યા જો ફળે,
તો સ્વર્ગ મળ્યાનો આનંદ મળે.
***
'સાગર' રામોલિયા

સાલા શબ્દ

આજીજી કરતાં પણ ન આવે સાલા શબ્દ,
બિચારા કવિને ખૂબ મૂંઝાવે સાલા શબ્દ.

પાછળ દોટ મૂકી કવિએ મીંચીને આંખો,
મૃગજળની જેમ તડપાવે સાલા શબ્દ.

પામવા તેને દરદરની ઠોકરો ખાધી,
ભિખારીની જેમ આ લબડાવે સાલા શબ્દ.

શબ્દ એવું માને જાણે ગરજ છે પોતાની,
એના ચાહકને ગાંડા ગણાવે સાલા શબ્દ.

સૌ કહે 'સાગર' આ તે કેવો છે અન્યાય?
અમુક પાસે પૂંછડી પટાવે સાલા શબ્દ.

- 'સાગર' રામોલિયા

દરિયાકિનારાની રેતી (Sand of Sea-shore)

ગોરી તારા રાજમાં

જ્વલે જ પારો ઊંચે ચડે ગોરી તારા રાજમાં,
બાકી તો રોજ નીચે પડે ગોરી તારા રાજમાં.

ચળ ઊપડતી જાણે રોજ તારા હાથમાં,
વેલણને મુશ્કેલી નડે ગોરી તારા રાજમાં.

અહીંની વહેતી હવા હોય જાણે અશ્રુવાયુ,
હર આંખે આંસુ દદડે ગોરી તારા રાજમાં.

અંતરની આગ બહાર કાઢી ન શકે કોઈ,
ઘરોઘર ઠામ ખખડે ગોરી તારા રાજમાં.

'સાગર' આ ગોરીને કોણ જઈને સમજાવે?
નશા વગર પગ લથડે ગોરી તારા રાજમાં.

- 'સાગર' રામોલિયા

આ નગરમાં

આ અટવાયું નગર આ નગરમાં,
દમીયેલ બધાં ઘર આ નગરમાં.

ચતુર ને ચંચળ છે અહીંના લોકો,
મુંડે અસ્તરા વગર આ નગરમાં.

કહો કાનાને અહીં ચક્ર નહિ ચાલે,
કંસ છે બંદૂકધર આ નગરમાં.

ઊભરાતું કીડીયારું રેંકડીઓમાં,
મોંઘેરા છે સ્વાદવર આ નગરમાં

'સાગર' કરી છે બલાએ બાપામારી,
મારો ખોવાયો છે વર આ નગરમાં.

- 'સાગર' રામોલિયા

મૂરતિયો કમાલ છે

મારી આ હઝલ વીણેલામોતી.કોમમાં મૂકેલ છે. પરંતુ તેની વિડિયો ફાઇલ સાથે અહીં ફરીથી મૂકું છું. વિડિયો જુઓ અને વધુ હસો...

કાચબા જેવી ઢાલ છે, બાકી મૂરતિયો કમાલ છે,
કાયમી ફાટેલ ગાલ છે, બાકી મૂરતિયો કમાલ છે.

બાકી હતું તો પ્રભુએ હાથમાં લકવો દીધો,
થોડીક ખાંગી ચાલ છે, બાકી મૂરતિયો કમાલ છે.

ખેડાયેલું ખેતર થોડા વાળથી ઢાંકવા મથે,
પોણા ભાગમાં ટાલ છે, બાકી મૂરતિયો કમાલ છે.

‘વનવે’ નજર છે, નાકની નદી છે બે કાંઠે,
આંખોના બૂરા હાલ છે, બાકી મૂરતિયો કમાલ છે.

‘સાગર’ એનાં વખાણ તો કરો એટલાં ઓછાં,
કાનમાં હડતાલ છે, બાકી મૂરતિયો કમાલ છે.

‘સાગર’ રામોલિયા

સહનશીલ

આ જગતમાં
સહન કરે,
બે જ પાત્ર...
એક જનેતા
અને
બીજી
જનતા...
.
.
હાથી, ઘોડા, પાલખી, જય કનૈયાલાલ કી...

.
- 'સાગર' રામોલિયા

હું પણ કાનુડો બનું!

એક વાંસળી મધુરી તું આપી દે કાના,
તો હું પણ કાનુડો બનું!
તારા ગયાને હવે વીત્યા છે જમાના,
તો હું પણ કાનુડો બનું!

મોરપીચ્છનો સુંદર હતો શણગાર,
ડોકમાં મોતીઓની માળા;
દેહ તારો કાળો તોયે કેવી એ મોહિની,
તને મોહતી વ્રજની બાળા!
તારા ગુણના સઘળા આપી જા ખજાના,
તો હું પણ કાનુડો બનું!

કદી બન્યો પ્રેમી તો કદી વિનાશક,
દૂર કર્યો દુષ્ટોનો ત્રાસ;
જમાનાની ગાડી ચાલી અવળા પાટે,
એમાં કેમ મળી શકે પ્રાસ!
તારા હથિયારો બધાં આપી જા છાનામાનાં,
તો હું પણ કાનુડો બનું!
એક વાંસળી મધુરી તું આપી દે કાના,
તો હું પણ કાનુડો બનું!

- 'સાગર' રામોલિયા

એઈ, કા'નુડા!

એઈ, કા'નુડા!
શ્રાવણ મહિનો આવ્યો,
ને તારા જન્મદિવસના ભણકારા વાગે છે.
પરંતુ, તું જન્મ લેવાનું માંડી વાળ તો?
કારણ,
અહીં નિત્ય નવા કા'નુડા જન્મે છે,
એમાં તને ઓળખશે કોણ?
એ બધા છે તુજથી ચડિયાતા,
તું તો ગોપીઓને રાસ રમાડતો,
આજે તો ગોપીઓને રાત રમાડે છે;
વળી તું ભોળવતો ગોપીઓને વાંસળીથી,
ભોળવાય છે આજની ગોપીઓ
પૈસા અને ફેશનની કાંચળીથી...

- 'સાગર' રામોલિયા

ચૂપ થા બાબા!

હીંચકાવી હાથે પડ્યાં છોલાં, ચૂપ થા બાબા!
ખાલી ચડી, હાથ થયા પોલા, ચૂપ થા બાબા!

રહેવા દીધા નથી ન્હાવાના પણ તેં નેઠા,
માથામાં થઈ ગયા છે ટોલા, ચૂપ થા બાબા!

રાતે પણ ઊંઘ કરવા દેતો નથી પૂરી,
દિવસે કામમાં આવે ઝોલાં, ચૂપ થા બાબા!

મનાવી મનાવીને થઈ ગયાં અધમૂઆ,
તોયે તારાં થતાં નથી અબોલાં, ચૂપ થા બાબા!

સૌ કહે 'સાગર' હવે આવ્યો તું લાગમાં,
તારાં કેટલાં રાખવા રખોલાં, ચૂપ થા બાબા!

- 'સાગર' રામોલિયા

જલ્સા થાય

બનો બેદરકાર તો જલ્સા થાય,
મળે જો સરકાર તો જલ્સા થાય.

નથી આશા એક પણ લાગે હાથ,
મળી આવે ચાર તો જલ્સા થાય.

હતી રોમેરોમ આળસ ગૂંથેલ,
ટળે સઘળો ભાર તો જલ્સા થાય.

જઈ સામે મેળવું ક્યાં છે હામ?
મળે બારોબાર તો જલ્સા થાય.

હલાવે 'સાગર' બધે ગપ્પેગપ્પ,
બને એ હથિયાર તો જલ્સા થાય.

-'સાગર' રામોલિયા

લગ્નજીવન

મોંઘવારીએ બચકું ભર્યું

મોંઘવારીએ બચકું ભર્યું, ડોક્ટર કરો તપાસ,
કેટલાં ટીપાં લોહી રહ્યું, જીવવાની છે આશ?
બે-ચાર મોબાઈલ છે ખિસ્સામાં,
ચાર-પાંચનો આવશે વારો?
ટુ-વ્હીલરથી હવે આવે કંટાળો,
ફોર-વ્હીલરનો ક્યાં છે આરો?
દેશી ભોજનમાં તો જાણે આવવા લાગી વાસ,
મોંઘવારીએ બચકું ભર્યું, ડોક્ટર કરો તપાસ.
બે-ચાર રૂમનું મકાન?
અરે, એતો ઝૂંપડું કહેવાય,
રાજા-મહારાજા પાણી ભરે,
મુજ સમ કોણ ગણાય?
એ.સી. વિના તો ભાઈ હવે લેવાય કેમ શ્વાસ,
મોંઘવારીએ બચકું ભર્યું, ડોક્ટર કરો તપાસ.
જમીન-મહેલ બન્યો નકામો,
દરિયાને લઉં હું બાંધી,
હવા-મહેલનું પણ કામ નથી,
હાલતા આવી જાય આંધી,
ત્યારે જ નિરાંત થશે, સર કરું અવકાશ,
મોંઘવારીએ બચકું ભર્યું, ડોક્ટર કરો તપાસ.
- 'સાગર' રામોલિયા

જામ્યો વર્ષાનો માહોલ

વાદળે વગાડ્યા ઢોલ, જામ્યો વર્ષાનો માહોલ,
વીજળીનો નથી તોલ, જામ્યો વર્ષાનો માહોલ.
કાળાં કાળાં વાદળ,
એની લીલા છે અનેરી;
વીજ વાતો કરવા,
જાણે લેતી એને ઘેરી,
મોતી વરસે અણમોલ, જામ્યો વર્ષાનો માહોલ,
વાદળે વગાડ્યા ઢોલ, જામ્યો વર્ષાનો માહોલ.
આમ છોડે, તેમ છોડે,
વાદળ જળ છૂટું મૂકે;
નાનાં-મોટાં ફોરાં પડે,
ઝાડ કેરાં પાન ઝૂકે,
માનવ મન મૂકી ડોલ, જામ્યો વર્ષાનો માહોલ,
વાદળે વગાડ્યા ઢોલ, જામ્યો વર્ષાનો માહોલ.
- 'સાગર' રામોલિયા

સતત

બીજાનું સારું જોઈ એ બફાય સતત,
પડતાં જોઈને એ મલકાય સતત.

ઈશારો થતાં તો આંખો મીંચીને દોડે,
આડા-અવળા રોજ ભટકાય સતત.

વસવસો એનો રાખીને શું કરવું?
પંચાતી ટોળીમાં યાદ કરાય સતત.

એની હાજરીમાં બોલતાં રાખવું ધ્યાન,
બીજે જઈ ચમચો બની જાય સતત.

'સાગર' ક્યાંય જવામાં રાખે નહિ બાકી,
બલાઓ વચ્ચે એ ફંગોળાય સતત.

- 'સાગર' રામોલિયા

પેટમાં

સ્વાદની સરકાર ખરડા કરે પેટમાં,
કાપી સુખનાં ઝાડ વગડા કરે પેટમાં.

સમોસું કહે હું વા'લું, પાણીપૂરી કહે હું,
આમ નિત નવા ઝઘડા કરે પેટમાં.

સજાવતા મહેફિલ મરચાં ને ભજિયાં,
નાચી-કૂદીને ખૂબ રાસડા કરે પેટમાં.

ગાંઠિયા-જલેબી છે પાળેલા સાપ સમાન,
ભેગા મળીને બધાં રાફડા કરે પેટમાં.

બલા આવી 'સાગર' હાથમાં લઈને ધોકો,
કેમ તું આ બધાંને તગડા કરે પેટમાં?

- 'સાગર' રામોલિયા

તોયે છોકરો સારો

કાયમ છે બિચારો, તોયે છોકરો સારો,
આવે ન ક્યાંય આરો, તોયે છોકરો સારો.

ખોવાય પાવલી તો પણ આવી બન્યું,
કરી મૂકે દેકારો, તોયે છોકરો સારો.

નજીક આવે તો નાક કરવું પડે બંધ,
પૂરેપૂરો ગંધારો, તોયે છોકરો સારો.

નાકની નદીને પડવા દેતો ન નીચે,
જીભ મારે લબકારો, તોયે છોકરો સારો.

'સાગર' તોયે બલાઓની લાગી કતાર,
કર્યા રાખે લવારો, તોયે છોકરો સારો.

- 'સાગર' રામોલિયા

નેતા

ભારત દેશનો નેતા હું,
બંગલા-નેસનો નેતા હું.

તેલ બચત મારા થકી,
વગર કેશનો નેતા હું.

હાથી-ઘોડાની રેસ તો શું?
કૌભાંડ રેસનો નેતા હું.

પડશો પાડવા ધારો તો,
વાગતી ઠેસનો નેતા હું.

'સાગર' ત્યાં બલા તાડૂકી,
હારેલ ચેસનો નેતા હું.

- 'સાગર' રામોલિયા

સંસારમાં

બીજાના વિચારો સહે આ સંસારમાં,
સૂચનોની નદી વહે આ સંસારમાં.

છલકતી જોઈને સમૃદ્ધિ બીજાની,
બીજાનું હ્રદય દહે આ સંસારમાં.

થયું ઊર્ધ્વીકરણ સંબંધોનું હવે,
ગુંડાઓને 'ભાઈ' કહે આ સંસારમાં.

નકલીનો યુગ, મનનો શો ભરોસો,
પછી કોણ કોને ચહે આ સંસારમાં.

'સાગર' પગ જોઈને મૂકવો પડે,
બલારૂપી કાંટા રહે આ સંસારમાં.

- 'સાગર' રામોલિયા

દાદાગીરી મૂક!

અત્યાર સુધી ખૂબ હલાવી, દાદાગીરી મૂક!
કોઈની પીડા નજરે ન આવી, દાદાગીરી મૂક!
દાદાગીરીમાં મગજ ગયું,
ગયું સઘળું ભાન;
તારી સમીપતા સૌને ડંખે,
રહ્યું નહિ જરા માન,
સુધરી જા મુખ મલકાવી, દાદાગીરી મૂક!
અત્યાર સુધી ખૂબ હલાવી, દાદાગીરી મૂક!
દાદાગીરી સંબંધ બગાડે,
બગાડે સઘળાં કામ;
ટાણું આવશે મુસીબતોનું,
કામ નહિ આવે દામ,
પ્રેમથી લે જીવન સજાવી, દાદાગીરી મૂક!
અત્યાર સુધી ખૂબ હલાવી, દાદાગીરી મૂક!
- 'સાગર' રામોલિયા

માણસ

વાયદે વાયદે બદલતો માણસ,
ને જૂઠનો રંગ ચડાવતો માણસ.

પહેર્યું ચોકડું કૂતરાના દાંતનું,
ફાયદે ફાયદે કરડતો માણસ.

સાપની જેમ તે લીસોટા ન છોડતો,
કાયદે કાયદે ફસાવતો માણસ.

બને ગુલાંટ મારવામાં ચેમ્પીયન,
ખરા ટાણે તેથી ફટકતો માણસ.

'સાગર' ખરાં-ખોટાંનું રાખે ન ભાન,
બલાની ચુંગાળમાં દોડતો માણસ.

- 'સાગર' રામોલિયા

માણસ

આફતોનું મોટું બારું માણસ,
કરતો તારું તે મારું માણસ.

અહીંનું તહીં કરવા મશગૂલ,
હથિયાર છે બેધારું માણસ.

ઢાંકી ન શકે એબ પોતાનીયે,
પાડતો ખુલ્લું ભોપારું માણસ.

દોટ મૂકે લાંબી, મીંચીને આંખો,
પછી કે'વાય બિચારું માણસ.

'સાગર' મુખ બગાડ્યું બલાએ,
ગુનામાં જીવે ગોઝારું માણસ.

- 'સાગર' રામોલિયા

કૌભાંડ દેશના વાસી

કૌભાંડ દેશના વાસી, અમે કૌભાંડ દેશના વાસી,
જોઈએ દાસ ને દાસી, અમે કૌભાંડ દેશના વાસી.

ભૂખે મરતાં ભલે મરે, નેતા અમે લાડકવાયા,
રોજ પકવાન ખાશી, અમે કૌભાંડ દેશના વાસી.

દૂધ પાઈને દુનિયાએ અમને કરી દીધા ઘેલા,
દારૂ રોજ સૌને પાશી, અમે કૌભાંડ દેશના વાસી.

સત્ય અમને કોઠે ન પડે, કદી ફસાઈ જઈએ,
ઊભી પૂંછડીએ નાશી, અમે કૌભાંડ દેશના વાસી.

'સાગર' બલા હોંશથી કહે, અહીં તો ખૂબ ફાયદો,
પ્રસિદ્ધિ મળશે ખાશી, અમે કૌભાંડ દેશના વાસી.

- 'સાગર' રામોલિયા

થઈ જશે

તુંડ તુંડ વધી અહીં વસ્તી થઈ જશે,
ને શિખામણો જબરદસ્તી થઈ જશે.

પ્રેમપત્રો વધારે લખવા નથી સારા,
વધુ ભેગા થયે તેની પસ્તી થઈ જશે.

વાણીનો ઉપયોગ કરવો જાળવીને,
વધુ વપરાશે ખૂબ સસ્તી થઈ જશે.

મનની મહોલાત રાખવી સંભાળીને,
કોઈની અડબોથે દુરસ્તી થઈ જશે.

'સાગર' પડશે પગ કદી કુંડાળામાં,
બલાઓની ચારેબાજુ હસ્તી થઈ જશે.

- 'સાગર' રામોલિયા

મળી જાય

ગુંડા તો ચારેકોર મળી જાય,
કેરી માગો તો બોર મળી જાય.

પડે જો કૂતરા સાથે પનારો,
મફત રૂડો શોર મળી જાય.

ખુશ થય કપાયેલા પતંગે,
પછી કહે જો દોર મળી જાય.

નશાની દુનિયામાં મૂકો પગ,
વગર પીધે તોર મળી જાય.

મન કહે 'સાગર' ન હરખાતો,
બલા કોઈ કઠોર મળી જાય.

- 'સાગર' રામોલિયા

તાગડધિન્ના

આ દેશ તો છે આઝાદ, કરી તાગડધિન્ના,
કરી દીધો બરબાદ, કરી તાગડધિન્ના.

ખુદ-ખુદના વખાણમાંથી આવે ન ઊંચા,
એમાં કોને દેવી દાદ, કરી તાગડધિન્ના.

કાલે મળશું કહીને છટકી જાય ઝટ,
પછી કોણ રાખે યાદ, કરી તાગડધિન્ના.

‘ધર્મ બધા સમાન’નાં ભાષણ કરે મોટાં,
પછી જગાવે જેહાદ, કરી તાગડધિન્ના.

‘સાગર’ ભાગી-ભાગીને પહોંચવું કેટલે?
બલા બોલે ઊંચા સાદ, કરી તાગડધિન્ના.

‘સાગર’ રામોલિયા

ડુપ્લીકેટ

માનવની જિંદગી થવા લાગી ડુપ્લીકેટ,
પરદુઃખ જોઈ વેદના જાગી ડુપ્લીકેટ.

દાઢી છોલાણી આજે દાઢી કરવા બેસતાં,
પછી ખબર પડી બ્લેડ વાગી ડુપ્લીકેટ.

થયો બેભાન તોયે બની શકી ન હઝલ,
ભાનમાં આવ્યો ત્યાં કલ્પના ભાગી ડુપ્લીકેટ.

મેળાની મજા પણ પહેલા જેવી ક્યાં રહી?
થયા છે જુવાનિયા વરણાગી ડુપ્લીકેટ.

કેમ બતાવી શકું ‘સાગર’ લાગણી સાચી,
બધે જ બલાની કતાર લાગી ડુપ્લીકેટ..

-‘સાગર’ રામોલિયા

બલાને......

આમ તો મારે કોઈ રકજક નથી બલા,
હાથીની છો બેન એ કોઈ શક નથી બલા.

તું કરે છે હેરાન મને, હું કરું મનને,
તારા-મારામાં જરાય ફરક નથી બલા.

બોલતાં તું તકલીફ ન લે શ્વાસ લેવાની,
તોયે તું કહે તારી બકબક નથી બલા.

ગરોડી-વંદાને જોઈને તું મૂકતી દોટ,
મને જોઈ વધતી ધકધક નથી બલા???

‘સાગર’ પાવડર-ક્રિમના થર છે માર્યા,
છતાં ગુલાબી મુખડે ચમક નથી બલા.

- ‘સાગર’ રામોલિયા

ઈશ્વર ખોવાયો

છાપામાં છે જાહેરાત ઈશ્વર ખોવાયો,
ઘરે-દરે થાય વાત ઈશ્વર ખોવાયો.

બિલાડી મ્યાઉં કરતી શોધે છે દરમાં,
કૂતરાં પામ્યાં આઘાત ઈશ્વર ખોવાયો.

સૌથી વધુ વ્યાકુળ થઈ છે પેલી કીડી,
ઉપવાસ કર્યા સાત ઈશ્વર ખોવાયો.

કરોળિયે પણ ખૂંદી નાખ્યાં જાળેજાળાં,
પોલીસે માંડી પંચાત ઈશ્વર ખોવાયો.

‘સાગર’ બલાએ જોયો તેને ચીંથરેહાલ,
ભિખારીએ મારી લાત ઈશ્વર ખોવાયો.

- ‘સાગર’ રામોલિયા

ભાંગરો ન વાટ!

મરચાં, લસણ વાટ, ભાંગરો ન વાટ!
ભલે પડ ચતોપાટ, ભાંગરો ન વાટ!

રહેલ હોય મીઠાના ગાંગડા તારામાં,
વાટ વિના ગભરાટ, ભાંગરો ન વાટ!

ઉપયોગ ન થાય તો બંધ રાખ બુદ્ધિ,
ભલે લાગી જાય કાટ, ભાંગરો ન વાટ!

રોનાર પાછળ ન હો’ તો કર ન ચિંતા,
ખુદ રડ હૈયાફાટ, ભાંગરો ન વાટ!

ભવાં ચડાવી ‘સાગર’ બલા બોલી, ‘રાખ’,
તું પડીશ ઊંધા ખાટ, ભાંગરો ન વાટ!

- ‘સાગર’ રામોલિયા

માણસ

કાગડાની જેમ જાગશે માણસ,
કુંભકર્ણ જેવું ઊંઘશે માણસ.

દોરની શી જરૂર, પૂંછડું બાંધો,
પતંગની જેમ ઉડશે માણસ.

કાચા રંગ જેવો સ્વભાવ છે એનો,
દરેક જગ્યાએ ચોટશે માણસ.

વગર પાંખે ઉડવા મથે ઊંચે,
ગોદડાં ઓઢીને રડશે માણસ.

બલા બોલી ‘સાગર’ ખાડો ખોદાશે,
આંધળો બનીને પડશે માણસ.

- ‘સાગર’ રામોલિયા

કચરાના ભાવે

માનવ જિંદગી જોવાય કચરાના ભાવે,
સારા ગુણ પણ ગુણાય કચરાના ભાવે.

રોબોટની શક્તિ ઉપર શ્રધ્ધા વધારે છે,
માનવનું મન ગણાય કચરાના ભાવે.

ચૂંટાયેલા સભ્યનો ભાવ છે લાખો-કરોડો,
ને ગરીબ પ્રજા વેંચાય કચરાના ભાવે.

‘ભાઈ’ઓની માગણી રાખે સર આંખો પર,
મજૂરોનું લોહી ચૂસાય કચરાના ભાવે.

બલા બબડી ‘સાગર’ ધ્યાન રાખી લખવું,
નહિ તો રચના વંચાય કચરાના ભાવે.

- ‘સાગર’ રામોલિયા

બલાનો સાજન

તું ધગતો ધણી, હું તારી બાયડી સાજન,
જનમોના પાપે હું તને આથડી સાજન.

તારી કે મારી કોઈ ખબર નથી લેતું,
તૂટ્યું જોડું તું, હું પનોતી ચાખડી સાજન.

તારા-મારા અવાજે લોકો કાને હાથ દેતાં,
તું કૂડો કાગડો, હું કાળી કાગડી સાજન.

મળશે નહિ તારા-મારા સંબંધનો જોટો,
તું ઊનો ઢેબરો, હું ઊની તાવડી સાજન.

બલા કહે ‘સાગર’ મોઢાં સડેલાં આપણાં,
તોયે બંનેને જોવા થાય પડાપડી સાજન.

- ‘સાગર’ રામોલિયા

બધે નડે

કરમ-બુંધિયાર બધે આડા નડે,
ભેંસને દોહવા જતાં પાડા નડે.

બાયલા પણ આગળ વધવા મથે,
રસ્તા ઉપર પડેલા ખાડા નડે.

દારૂડિયાને એમ ખૂબ પીને ઊડું,
ને સરકારી નિયમોના વાડા નડે.

દુર્બળને શાંતિથી જીવવાનો શોખ,
ગુંડા પહેલવાનના અખાડા નડે.

‘સાગર’ને નીકળવું છે સારા કામે,
વચ્ચે રોજ બલા જેવા બિલાડા નડે.
- ‘સાગર’ રામોલિયા

બલા બોલી બેફામ

હવે જામી ગયો જંગ, બલા બોલી બેફામ,
કાગડીને રાખી સંગ, બલા બોલી બેફામ.

ભાડે લીધો અવાજ કૂતરાં-મીંદડાં તણો,
પૂંછડી રાખીને તંગ, બલા બોલી બેફામ.

દુનિયાનો સમુદ્ર જાણે તેનામાં સમાયો,
મોઢેથી કાઢી તરંગ, બલા બોલી બેફામ.

મહા તપસ્વીઓને પણ રહ્યું નહિ ભાન,
કરતી તપનો ભંગ, બલા બોલી બેફામ.

‘સાગર’ ગળી ગઈ હો’ જાણે આખી બંદૂક,
નિશાન તાકી અઠંગ, બલા બોલી બેફામ.

– ‘સાગર’ રામોલિયા

રાજા

ભાજીપાલો ખૂબ ખાતા રાજા,
ઝટ કળશિયે જાતા રાજા.

જાણ્યું-ન જાણ્યું ને ગુસ્સો આભે,
થઈ જાતા ખૂબ રાતા રાજા.

વાતાનુકૂલમાં પડ્યા રહી,
ગરમ પાણીથી ના’તા રાજા.

નિર્દોષ હોય તો આપે ફાંસી,
દાદાઓનાં ગીત ગાતા રાજા.

‘સાગર’ બલાનું મન ભમ્યું,
છેલ્લે ઊંધે ખાટ થાતા રાજા.

– ‘સાગર’ રામોલિયા

ચમચો ન થા

થાજે તું બધું પણ ચમચો ન થા,
હવામહેલ ચણ ચમચો ન થા.

કામ મળે ન બીજું કર ન ચિંતા,
ભલે કૂતરાં ગણ ચમચો ન થા.

તું નરબંકો તું વીર બહાદુર,
ભલે ઉંદર હણ ચમચો ન થા.

કાંદા ખાઇ ભલે આંખે રાખ આંસુ,
મનમાં રાખ રણ ચમચો ન થા.

‘સાગર’ બાફ્યું ઉતાવળે બલાએ,
એ, છક્કા જેવા જણ ચમચો ન થા.

-’સાગર’ રામોલિયા

ચમચો

નેતા-પ્રજા વચ્ચેનો પુલ ચમચો,
કૌભાંડના ખીલવે ગુલ ચમચો.
મીઠી વાણીથી પ્રજાને ભોળવતો,
જાણે મીઠુંડું બુલબુલ ચમચો.
શરીરે આવે ઘાટી એમાં શું માલ?
ખોરાક ખાય છે ’અમૂલ’ ચમચો.
વગર પૈસે કોઈ કામ કરી દે,
કરે ન એવી ભૂલ ચમચો.
‘સાગર’ બલાની કરો ચમચાગીરી,
ફાયદો કરાવે અતુલ ચમચો.
(અમૂલ-દૂધ, ઘી, માખણ વગેરે,
અતુલ-તુલના વગર)
- ’સાગર’ રામોલિયા

રોતલ ચહેરા

નથી ખબર આ કયા જનમના ફેરા છે,
હાસ્યની નગરીમાં રોતલ ચહેરા છે.
કલ્પનાના રસ્તે કેમ વધું હું આગળ,
જોઉં છું આગળ તો કવિઓના ઘેરા છે.
આખા નગરમાં કાંસકાનાં કારખાનાં,
રહેનાર તેમાં બધાં જ ટાલકેરાં છે.
શેર શરૂ થયા પે’લા સાંભળ્યું ‘વાહ, વાહ’,
માની લીધું ત્યારે બધાં જ અદકેરાં છે.
‘સાગર’ બલાએ સજાવી છે મહેફિલ,
પરંતુ તેમાં બેઠેલાં બધાં બહેરાં છે.

- ‘સાગર’ રામોલિયા

કરે છે!

વાંદરા જેવા અટકચાળા કરે છે!
પાણી વહી ગયું ને તું પાળા કરે છે!

પરોપકારી આટલો થયો ક્યારથી?
પેટને બાળીને અજવાળાં કરે છે!

લલનાની સામે જોતો ટીકીટીકીને,
પછી હનુમાને જઈ માળા કરે છે!

શાંત રહેવાનું નથી ગળથૂથીમાં,
પાણીમાં કાંકરાથી કૂંડાળા કરે છે!

'સાગર' ચેતીને ડગલાં ભરજે તું,
બલાઓ ઝટ મુખ રૂપાળાં કરે છે!

- 'સાગર' રામોલિયા

ભાયડાની ભાગાયણ

બલા પડી પાછળ ભાગ્યો ભાયડો,
સામે બીજી બલાએ પોંખ્યો ભાયડો.

અજ્ઞાનતાથી જ્યાં લીધાં છૂટાછેડા,
મોંઘવારીની બલાથી ચોંક્યો ભાયડો.

કરતી અરાજકતા કાગારોળ,
ભૂખરૂપી બલાથી દાઝ્યો ભાયડો.

દાદાગીરીરૂપી બલા લેતી ભરડો,
બેકારીના ભયથી કૂદ્યો ભાયડો.

આટલાં લગ્ને 'સાગર' તે નથી સુખી,
ભ્રષ્ટાચારી બલામાં ફસ્યો ભાયડો.

- 'સાગર' રામોલિયા